Nên làm gì khi mẹ bầu bị tiêu chảy

Nên làm gì khi mẹ bầu bị tiêu chảy?

Tiêu chảy là một vấn đề khá phổ biến ở mẹ bầu trong thai kỳ. Không chỉ gây khó chịu, tình trạng này nếu kéo dài có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của cả mẹ và bé. Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân, mức độ nguy hiểm và cách xử lý khi mẹ bầu bị tiêu chảy, bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết nhất, cùng những lời khuyên hữu ích cho các mẹ.

Nguyên nhân khiến mẹ bầu bị tiêu chảy

Tình trạng tiêu chảy khi mang thai có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố, bao gồm cả thay đổi sinh lý và những tác nhân từ bên ngoài. Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến:

1. Thay đổi hormone trong thai kỳ

• Khi mang thai, cơ thể mẹ bầu tiết ra các hormone như progesterone và estrogen để hỗ trợ thai kỳ. Tuy nhiên, chúng cũng có thể làm chậm hoặc thay đổi hoạt động của hệ tiêu hóa, dẫn đến tiêu chảy hoặc táo bón.
• Hormone prostaglandin, đặc biệt ở giai đoạn cuối thai kỳ, có thể kích thích tử cung và đường ruột, làm tăng nguy cơ tiêu chảy.

2. Nhạy cảm với thực phẩm

• Một số mẹ bầu trở nên nhạy cảm hơn với các loại thực phẩm nhất định như sữa, đồ chiên rán, hoặc thực phẩm lên men. Tình trạng không dung nạp lactose cũng dễ xảy ra hơn trong giai đoạn mang thai, dẫn đến tiêu chảy.
• Đồ ăn không đảm bảo vệ sinh hoặc chứa các chất bảo quản, phụ gia có thể gây kích ứng dạ dày.

3. Nhiễm khuẩn hoặc virus

• Thực phẩm hoặc nước uống không vệ sinh có thể chứa vi khuẩn như E.coli, Salmonella hoặc virus như Rotavirus, gây tiêu chảy ở mẹ bầu.
• Ký sinh trùng như Giardia cũng là nguyên nhân phổ biến nếu mẹ bầu uống nước không đảm bảo.

4. Tác dụng phụ của thuốc và vitamin bổ sung

• Vitamin tổng hợp dành cho bà bầu (chứa sắt, canxi) hoặc thuốc kháng sinh đôi khi gây kích ứng hệ tiêu hóa, làm tăng nguy cơ tiêu chảy.

5. Các nguyên nhân khác

• Căng thẳng tâm lý: Lo âu và căng thẳng trong thai kỳ có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hệ tiêu hóa.
• Thay đổi chế độ ăn uống: Khi mang thai, mẹ bầu thường thay đổi thực đơn đột ngột, có thể gây tiêu chảy do hệ tiêu hóa chưa kịp thích nghi.

Tiêu chảy có nguy hiểm đến mẹ bầu và thai nhi không?

Phần lớn trường hợp tiêu chảy là nhẹ và có thể tự khỏi trong vài ngày. Tuy nhiên, nếu không được xử lý đúng cách, tình trạng này có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng:

1. Mất nước và mất cân bằng điện giải

• Tiêu chảy kéo dài khiến cơ thể mất nước, giảm lượng máu tuần hoàn, từ đó ảnh hưởng đến lượng oxy và dinh dưỡng truyền đến thai nhi.
• Mất cân bằng điện giải (natri, kali, canxi) có thể gây chuột rút, mệt mỏi, thậm chí nguy hiểm nếu không được bù đủ nước.

2. Suy dinh dưỡng

• Tiêu chảy làm giảm khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng của cơ thể. Điều này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, đặc biệt trong giai đoạn đầu.

3. Nguy cơ sinh non hoặc sảy thai

• Tiêu chảy nặng có thể kích thích tử cung, tăng nguy cơ co thắt và chuyển dạ sớm.

Dấu hiệu cần đến gặp bác sĩ ngay

Nếu mẹ bầu bị tiêu chảy kèm theo những triệu chứng sau, cần đến cơ sở y tế ngay lập tức:

• Tiêu chảy kéo dài hơn 2 ngày mà không thuyên giảm.
• Phân lẫn máu, chất nhầy hoặc có màu đen.
• Buồn nôn và nôn ói liên tục.
• Sốt cao trên 38°C.
• Da khô, môi khô, tiểu ít hoặc không tiểu trong nhiều giờ.
• Cơ thể mệt mỏi, chóng mặt, hoặc ngất xỉu.

Những dấu hiệu này có thể là biểu hiện của tình trạng mất nước nghiêm trọng hoặc nhiễm trùng nặng cần điều trị kịp thời.

Nên làm gì khi mẹ bầu bị tiêu chảy?

Dưới đây là những bước cần thiết mà mẹ bầu nên áp dụng ngay khi gặp tình trạng tiêu chảy:

1. Bổ sung nước và điện giải

• Uống nước lọc: Nên uống từng ngụm nhỏ nhưng thường xuyên.
• Dùng nước điện giải: Oresol hoặc nước dừa tươi giúp bổ sung khoáng chất và cân bằng điện giải.
• Tránh đồ uống gây kích thích: Không nên dùng cà phê, nước ngọt có ga, hay nước ép trái cây quá ngọt vì chúng có thể làm tình trạng tiêu chảy nặng hơn.

2. Điều chỉnh chế độ ăn uống

Khi bị tiêu chảy, mẹ bầu cần chọn các thực phẩm dễ tiêu, tránh những món ăn có thể gây kích thích hệ tiêu hóa:

• Nên ăn:
  • Cháo trắng hoặc cháo gà không gia vị.
  • Bánh mì khô, khoai tây luộc.
  • Chuối chín và táo (giúp làm đặc phân).
• Tránh ăn:
  • Đồ sống, hải sản tái, gỏi.
  • Đồ ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng.

3. Nghỉ ngơi đầy đủ

Tiêu chảy khiến cơ thể mệt mỏi, nên mẹ bầu cần nghỉ ngơi, tránh làm việc nặng hoặc căng thẳng quá mức.

4. Sử dụng thuốc an toàn (nếu cần)

• Các loại men vi sinh như Lactobacillus hoặc Saccharomyces boulardii có thể được bác sĩ khuyên dùng để cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
• Tuyệt đối không tự ý uống thuốc chống tiêu chảy mà không có chỉ định từ bác sĩ.

Phòng ngừa tiêu chảy ở mẹ bầu

Phòng ngừa luôn là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe mẹ bầu. Hãy áp dụng các biện pháp sau:

1. Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm

• Rửa tay sạch sẽ trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Tránh ăn đồ sống, chưa chín kỹ hoặc thực phẩm bán ngoài đường.

2. Chế độ ăn uống cân đối

• Ăn các món nấu chín, dễ tiêu.
• Tránh sữa nếu bạn không dung nạp lactose.
• Bổ sung nhiều chất xơ từ rau xanh và trái cây nhưng tránh ăn quá nhiều một lúc.

3. Uống đủ nước

Mỗi ngày nên uống 2-3 lít nước để hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.

4. Duy trì thói quen sống lành mạnh

• Tập thể dục nhẹ nhàng như yoga hoặc đi bộ giúp cải thiện tiêu hóa.
• Ngủ đủ giấc, tránh lo âu, căng thẳng.

Thực phẩm hỗ trợ mẹ bầu khi bị tiêu chảy

Dưới đây là một số thực phẩm an toàn, tốt cho mẹ bầu khi bị tiêu chảy:

• Chuối: Cung cấp kali, giúp bù nước và làm đặc phân.
• Táo: Chứa pectin giúp giảm tiêu chảy.
• Cơm trắng: Giúp giảm kích thích lên đường tiêu hóa.
• Sữa chua: Cung cấp lợi khuẩn hỗ trợ hệ tiêu hóa.

Kết luận

Mẹ bầu bị tiêu chảy cần được chăm sóc kịp thời để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé. Hãy chú ý bổ sung nước, ăn uống hợp lý và nghỉ ngơi đầy đủ. Nếu tình trạng kéo dài hoặc có các dấu hiệu bất thường, hãy nhanh chóng đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị.

Chăm sóc sức khỏe tốt trong thai kỳ không chỉ giúp mẹ khỏe mạnh mà còn đảm bảo sự phát triển toàn diện của bé yêu trong bụng!